Reklam Kurulu 03.02.2022 tarihinde yayımlanan Ocak 2022 tarihli bülteninde Influencer Duygu Özaslan kararında reklam paylaşımlarında ilgili mevzuata uymayarak link verirken işbirliği ya da ortaklık gibi reklam ibarelerine yer vermesinin tek başına yeterli olmadığı, ibarelerin kolaylıkla okunabilir büyüklükte olması gerektiği ve Instagram’ın arayüz tasarımı ve teknik özellikleri nedeniyle reklam paylaşımın tüketiciler tarafından ilk bakışta anlaşılabilecek düzeyde olmadığı gerekçeleriyle; 114.326 TL idari para cezası ile anılan reklamları durdurma cezası vermiştir.
Reklam Kurulu bu kararı ile Influencerlar’ın sosyal medya üzerinden yaptıkları ürün tanıtımlarında gerekli reklam etiketlerinin yanında sosyal medya mecrasının teknik özellikleri de göz önünde bulundurularak tüketicinin ilk bakışta fark edebileceği büyüklükte olması gerektiğinin altını çizmiş oldu.
Sosyal medya üzerinden yapılan reklamlar dolayısıyla cezalarla karşılaşmamak için;
- Sosyal medya etkileyicisi aracılığıyla yapılan reklamların, açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunludur.
- Sosyal medya etkileyicilerinin, Youtube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecraları, Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecraları, podcast mecraları ve Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi yalnızca kısa bir süre için görülebildiği mecralardaki reklam niteliğindeki paylaşımlarında #Reklam, #Sponsor, #İşbirliği, #Ortaklık gibi etiket ve ifadelere yer vermelidir.
- Sosyal medya etkileyicileri tarafından kullanılan etiket ve açıklamalar;
- Paylaşım içinde kullanılan renklerden ve arka fondan ayırt edilebilir nitelikte ve kolaylıkla okunabilir büyüklükte olmalıdır.
- Tüketicilerin paylaşımla ilk karşılaştıkları anda başka bir şey yapmalarına gerek kalmadan paylaşımın ticari reklam olduğu anlaşılacak biçimde ve konumda belirtilmelidir.
- Paylaşımda başka etiket veya açıklamalara yer verilmesi durumunda, bu etiket veya açıklamalar arasında görünebilir şekilde belirtilmelidir.
- Paylaşımın yer aldığı mecranın ara yüz ve teknik özellikleri de dikkate alınarak tüketiciler tarafından ilk bakışta fark edilebilecek biçimde sunulmalıdır.
Influencerların Yükümlülükleri
Influencerlar;
- Daha önce denedikleri bir mal ve hizmete ilişkin reklam yapmalıdır.
- İlgili mevzuatına aykırı olacak şekilde bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunmamalıdır.
- Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunmamalı ve bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapmamalıdır.
- Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunmamalıdır.
- Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturmamalıdır.
- Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturmamalıdır.
- Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtmelidir.
- Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturmamalı ve/veya kullanmamalıdır.
Reklam Verenlerin Yükümlülükleri
Sosyal medya üzerinden reklam verenler:
- Influencerları Kılavuzun düzenlemeleri hakkında bilgilendirmelidir,
- Influencerlardan Kılavuz ve ilgili mevzuata uygun hareket etmelerini talep etmelidir.
- Influencerlar ile birlikte çalışmalarına izin verdikleri üçüncü kişileri Kılavuzun düzenlemeleri konusunda uyarmalıdır.
- Influencerların yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba göstermeli ve ihlallere karşı önlem almalıdır. Dolayısıyla reklam verenlerin ek olarak aydınlatma yükümlülükleri de mevcuttur.
Sonuç: Influencerlar’ın reklam faaliyetlerine ilişkin olarak Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’da yer alan ilgili düzenlemelere, güncel kararlara ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ni kontrol etmeleri oldukça önemlidir. Kılavuz’a aykırı olarak reklam içerikli paylaşım yapılması halinde yalnızca sosyal medya etkileyicileri sorumlu olmayacaktır. Bu kılavuz uyarınca, reklam verenler, reklam ajansları ve influencerlar ayrı ayrı sorumludur.